Projectmanager Gert-Jan Plompen: ‘Het is nú de tijd om te pionieren met circulair bouwen’

4 februari 2025

‘Een noodzakelijke investering in de toekomst’, zo omschrijft projectmanager voorbereiding bij Dura Vermeer Bouw Heyma Gert-Jan Plompen circulair bouwen. Van de onmiskenbare klimaatvoordelen tot het behoud van een stuk historie; hergebruik zou wat de renovatiespecialist betreft een norm moeten worden. Hij roept zowel de bouwsector als de markt op om verder te kijken dan alleen het kostenplaatje: “Er is een veel grotere vorm van waarde die we samen kunnen leveren.”

“Hier moeten we het voor doen”, Gert-Jan Plompen wijst naar zijn twee zoons die na een snelle knuffel met hun vader de deur uit racen naar school. “Als we in hetzelfde tempo nieuwe grondstoffen blijven produceren en afval verzamelen als we de afgelopen decennia hebben gedaan, zitten mijn jongens straks in de problemen. En de generaties na hen zeker. Het is nú de tijd om te pionieren met circulair bouwen als noodzakelijke investering in de toekomst.” De projectmanager pleit voor een mentaliteitsverandering: “We moeten met z’n allen af van het idee dat alles nieuw moet zijn en stilstaan bij wat we al tot onze beschikking hebben.” Zo noemt hij het ‘van de zotte’ dat bijvoorbeeld kwalitatieve houten kozijnen verbrand worden – met CO2-uitstoot als gevolg - terwijl tegelijkertijd voor nieuwe kozijnen weer hout uit Scandinavië wordt gehaald dat nog verzaagd, gemonteerd en vervoerd moet worden. “Dat is toch zonde? Waar zijn we dan eigenlijk mee bezig”, vraagt de projectmanager zich hardop af.

De renovatiespecialist ziet vaak dat circulariteit in de markt gezien wordt als de keuze voor een losmaakbare constructie en het bouwen met nieuwe materialen die over dertig jaar hergebruikt kunnen worden. “Die intentie is goed, maar naar mijn idee verplaats je het probleem dan gewoon. We creëren op de korte termijn uitstoot door de productie van nog meer grondstoffen en over dertig jaar moeten mensen maar zien dat het product weer goed uit de keten kan worden genomen.”

Besef

Volgens Gert-Jan is er nog niet voldoende besef onder opdrachtgevers dat er ook nu al materialen zijn die hergebruikt kunnen worden. “Het vraagt alleen om een andere manier van denken en werken.” Zo zou een aannemer volgens Gert-Jan al vroeger in het ontwerpproces betrokken moeten worden. “Nu is het ontwerp vaak al grotendeels uitgewerkt als wij in beeld komen. Als we dan nog een opdrachtgever moeten overtuigen van de waarde van circulariteit én nog tweedehands materialen moeten zoeken die passen bij het ontwerp, waarna een architect opnieuw moet gaan passen en meten, kost dat extra tijd en geld. Tijd die er vaak niet meer is omdat er al een strakke uitvoeringsplanning met opleverdatum is.” Maar als circulariteit aan de voorkant van het proces al een uitgangspunt is, er ruimte is om te zoeken naar materialen, er samengewerkt kan worden met partners die gespecialiseerd zijn in circulariteit, dan kan de architect ontwerpen vanuit het herbruikbare materiaal: “Hoe eerder wij als aannemer betrokken zijn, hoe beter we samen circulair kunnen bouwen en hoe groter de klimaatimpact.”

Andere blik

Naast een nieuwe manier van werken, vraagt het omarmen van circulariteit volgens de projectmanager ook om een andere blik op materialen. “Misschien krijg je niet de gelikte uitstraling die architecten nu vaak nog nastreven of de perfecte fabriekswaarden, maar je krijgt er wel een niet vervuilend product met een mooi verhaal voor in de plaats. Dat is toch veel meer waard?” Waarde zien in gebruikte materialen, is overigens iets wat Gert-Jan natuurlijk afgaat met een voorliefde voor geschiedenis en opleidingen voor monumentenzorg en restauratie: “Het is mijn passie om oude gebouwen en materialen nieuw leven in te blazen.” Hij vindt het dan ook zonde dat er nog steeds gebouwen gesloopt worden van kwalitatief hoogstaande materialen zoals natuursteen. “Een ambachtelijk product dat iemand met hamer en beitel heeft bewerkt. Het is toch fantastisch als we dat weer kunnen verwerken in een modern ontwerp?”

Waarde

Gert-Jans enthousiasme over circulair bouwen, kon tot uiting komen bij de transformatie van een oud schoolgebouw naar een bedrijfsverzamelgebouw in de Haagse wijk Moerwijk. Met zijn collega’s is hij hier de uitdaging van opdrachtgever Gemeente Den Haag aangegaan om zoveel mogelijk bestaande materialen opnieuw te gebruiken. Van kozijnen en de houten gevelbekleding tot stoeptegels, fietsnietjes, buitendeuren en als klapper op de vuurpijl: de dakisolatie. “Circulariteit zat al vanaf de bouwteamfase in het project, daarom is het goed gelukt.” En de impact? Die was groot. “Door alleen de ingreep van het circulair isoleren van het dak hebben we al 5.000 kilo minder CO2 uitgestoten. Als je dat soort getallen ziet, dan raak je vanzelf doordrongen van het feit dat het circulair bouwen de extra investering in tijd en geld waard is.”

Want een misverstand over hergebruikte materialen, is volgens de projectmanager dat ze per definitie goedkoper zijn dan nieuwe materialen. “Doordat er vaak verschillende handelingen moeten plaatsvinden om een product te kunnen hergebruiken, is circulariteit vaak duurder.” Maar volgens Gert-Jan is het tijd om niet langer alleen te kijken naar wat een keuze financieel kost: “Onze ambitie als Dura Vermeer is om een gebouw niet alleen in euro’s, maar ook in CO2-uitstoot te beschouwen. Circulair bouwen is niet altijd een euroknaller, maar wel een milieuknaller. Laten we niet het streven naar een zo goedkoop mogelijk, maar naar een zo goed mogelijk plan vooropstellen.” De projectmanager doelt daarmee overigens niet op honderd procent circulariteit: “Maar alle kleine beetjes helpen.”

Samen pionieren

Dat de maatschappelijke verantwoordelijkheid voor het omarmen van circulair bouwen niet alleen bij de opdrachtgever ligt, benadrukt Gert-Jan. “Om circulair bouwen op grote schaal mogelijk te maken is het aan ons als ontwikkelende bouwer om inzicht en bewustwording te creëren, het goede voorbeeld te geven en te inspireren.” Bijvoorbeeld door opdrachtgevers alternatieven aan te bieden voor grote vervuilers als steenwol voor isolatie en de standaard aluminium profielen voor binnenwanden. “We hebben binnen Dura Vermeer een tool ontwikkeld waarmee we in een vroegtijdig stadium kunnen berekenen hoeveel CO2 we uitstoten bij een renovatie en in hoeverre we dit kunnen verminderen door de toepassing van biobased of circulaire materialen en duurzame bouwmethoden. We hopen zo opdrachtgevers te doordringen van de lange termijn impact van hun keuzes.”

Ook architecten hebben een grote rol volgens de projectmanager: “Zij kunnen innovatiever zijn in het ontwerpen vanuit het gedachtegoed van hergebruik. De hele keten moet samen pionieren en de leercurve van circulair bouwen omarmen.” Van clichés houdt de projectmanager niet, maar wat circulariteit betreft kan hij er niet omheen: “In je eentje ga je sneller, maar samen kom je verder.”

Toekomst

Mondjesmaat ziet Gert-Jan de vraag naar circulariteit bij opdrachtgevers en de bewustwording in de markt groeien. Ook bij Dura Vermeer groeit de kennis en enthousiasme dankzij de oprichting van werkgroepen en innovatieve tools. Maar uiteindelijk staat of valt het normaliseren van circulair bouwen volgens de projectmanager met een groeiend bewustzijn: “Ik snap de terughoudendheid die ik soms nog proef in de markt. Verandering is altijd spannend en we moeten allemaal onze businesscase rondkrijgen, maar laat niet alles van geld afhangen. We kunnen gewoonweg niet zo door blijven bouwen. We willen onze kinderen allemaal een mooie toekomst geven toch?”

Vragen? Onze specialisten helpen je graag!

Bouw & Vastgoed BV
Gert-Jan Plompen Projectmanager Regio's Heel Nederland, Zuid-Holland

Maak meer carrièrestappen

Bekijk onze openstaande vacatures of lees meer over onze projecten.