Werk aan monumentale brug tussen verkeer en geschiedenis
Het is de grootste uitdaging binnen project Oranje Loper: de bouw van de nieuwe Jordaanbrug, over de Lijnbaansgracht. Waarom het werk zo ingewikkeld en uitdagend is, vertellen werkvoorbereider Maurice van Schravendijk en hoofduitvoerder Vincent Huigen. Ook leggen ze uit waarom de vernieuwing pas in 2029 klaar is. Tipje van de sluier: “Je werkt hier niet in een weiland hè.”
Sinds eind oktober 2024 bouwt het team van Vincent en Maurice aan een nieuwe Jordaanbrug. De vernieuwing is nodig, omdat de houten brugfundering niet meer sterk genoeg is om nog jaren mee te gaan. Inmiddels zijn we een half jaar verder en is het werkterrein niet te missen. Toch is er nog steeds ruimte voor auto’s en fietsers, die af en aan over de Jordaanbrug rijden.
Ingewikkelde puzzel
“Dit is meteen één van de redenen waarom de vernieuwing van deze brug zo ingewikkeld is”, zegt Vincent. “Het was geen optie om de brug tijdens de werkzaamheden af te sluiten”, vult Maurice aan. “Al tijdens het ontwerpproces was duidelijk dat de Rozengracht open moest blijven voor nood- en hulpdiensten. Toen is ook besloten om auto’s (stad-uit) en fietsers op de route te houden. Alleen voor de tram was er geen ruimte, maar dat heeft ook te maken met de werkzaamheden verderop de Rozengracht en de Raadhuisstraat.” Vincent: “Voor de bereikbaarheid is het natuurlijk heel goed dat auto’s, fietsers en voetgangers nog steeds langs het werk kunnen, alleen voor ons was het wel even puzzelen.”
Stap voor stap
Om ruimte voor het verkeer te maken, is de brugvernieuwing opgedeeld in verschillende fases. Vincent: “Dit betekent ook wat voor de duur van het werk. Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat we meerdere nieuwe bruggen bouwen, omdat je steeds maar een klein deel kunt maken.” Maurice: “Je kunt niet in één keer een hele nieuwe fundering aanleggen, dat moet nu stukje voor stukje gebeuren.” Er wordt ook nog een tijdelijke verkeersbrug gebouwd. “Het verkeer maakt nu gebruik van de noordzijde van de brug, terwijl wij de zuidzijde van de oude brug slopen. Hierdoor ontstaat op deze plek ruimte voor een tijdelijke verkeersbrug. Als die klaar is verhuist het verkeer hierheen en gaan wij aan de slag met de noordzijde van de Jordaanbrug.”
Monumentale bruggen
Maar niet alleen het verkeer zorgt voor uitdagingen bij de brugvernieuwing. Vincent wijst naar het natuursteen en de gietijzeren leuningen. “Mooi he!” De oorspronkelijke brug werd in 1891 gebouwd, maar al in 1925 door architect Piet Kramer verbreed. Onder zijn leiding zijn toen de kenmerkende elementen van de bouwstijl Amsterdamse School toegevoegd. “Amsterdam is terecht trots op zijn monumentale bruggen”, vervolgt Maurice. ”Het is aan ons de taak om die uitstraling te behouden en voorzichtig om te gaan met die bijzondere onderdelen. Daarom laten we deze restaureren en plaatsen we ze later weer terug. En tijdens dit werk gaat zorgvuldigheid boven snelheid.”
Efficiënt bouwen
Intussen is het één en al bedrijvigheid op het werkterrein. Met een kleine graafmachine wordt zand weggehaald, terwijl er met een grote kraan oude delen van de brug verwijderd worden. Efficiënt werken, Maurice houdt ervan. “Zeker op deze locatie is het heel belangrijk dat je elke centimeter van de beperkte ruimte goed benut. We hebben bijvoorbeeld pontons in de gracht gelegd, zodat we extra ruimte hebben om vanuit daar te kunnen werken. Dit soort oplossingen vind ik mooi.” “Een nieuwe brug in een weiland is veel makkelijker, maar ook saai”, vult Vincent aan. Vincent: "Helaas is het alleen niet mogelijk om het werk zonder geluid en hinder uit te voeren. En door de beperkingen die deze locatie met zich meebrengt, kunnen we ook niet sneller werken dan nu.”
Planning
Hoe zien de komende jaren er uit? Vincent: “De afgelopen periode waren we druk bezig met de nieuwe fundering van de zuidzijde van de Jordaanbrug, het slopen van de zuidzijde van de brug en de bouw van de tijdelijke verkeersbrug. Daarnaast richten we het kruispunt Marnixstraat/Rozengracht opnieuw in. Dat werk is in de zomer een heel eind klaar.” Maurice: “In de zomer kan ook de tijdelijke verkeersbrug gebruikt worden en kunnen we starten met de sloop en opbouw van de noordzijde van de brug. Hier zullen we een groot deel van 2026 mee bezig zijn. Daarna starten we met de bouw van nieuwe landhoofden en vleugelmuren. Samen vormen zij de verbinding tussen het brugdek en de kade.”
Blik in de toekomst
Vincent: “En als in maart 2027 de tram weer door de Rozengracht rijdt, verhuizen wij terug naar de zuidzijde van de brug waar we de verkeersbrug afbreken en verder gaan met de bouw van de nieuwe brug. En daarna volgt nog de ‘inrichting’, waarbij we onder andere een nieuwe tramhalte op de brug bouwen. Er staat dus nog heel wat te gebeuren.” Op dit moment is de verwachting dat de nieuwe Jordaanbrug in 2029 helemaal klaar is.