Projectmanager Bewonerszaken over optoppen met oog voor nieuwe én oude bewoners: ‘Iedereen moet fijn kunnen wonen’

Optoppen met het innovatieve houtbouwconcept Blokje Op, heeft volgens projectmanager bewonerszaken Jeffrey den Outer de toekomst. Maar een belangrijk punt van aandacht is volgens hem om de bewoners onder al die nieuwe woningen niet uit het oog te verliezen. “We moeten zorgen dat niet alleen nieuwe, maar ook huidige bewoners fijn kunnen wonen.”

Makkelijk en snel woningen toevoegen waardoor noodzakelijke doorstroming kan worden gecreëerd in de nu vastgelopen woningmarkt, vat projectmanager Jeffrey den Outer optoppen samen. Oftewel het bouwen van woningen op bestaande panden. “Landelijk kunnen er zo’n honderdduizend woningen worden toegevoegd op daken. Optoppen is één van de oplossingen voor de extreme woningnood in ons land.” En met het innovatieve concept Blokje Op van Dura Vermeer gebeurt dit ook nog eens op duurzame én snelle wijze. “Dankzij de houten constructie met daarin een geprefabriceerde ‘smartbox’ – een standaard unit met daarin alle installaties, aansluitingen, het sanitair en de keuken – kunnen we in relatief korte tijd bouwlagen toevoegen.” En dat allemaal zonder dat er nieuwe grond aangekocht hoeft te worden.

Woningtekort

“Optoppen is de toekomst”, stelt de projectmanager zonder twijfel. “Het is snel, doeltreffend en kostenefficiënt. Er is heel veel vraag naar vanuit corporaties, VVE’s en ontwikkelaars.” Het eerste Blokje Op-project van Dura Vermeer Bouw Heyma is dan ook in uitvoering. De Klapwiek in Rotterdam. Een woongebouw bestaande uit 228 appartementen voor senioren waar met de bouw van een extra woonlaag 44 woningen aan worden toegevoegd. “Er is een groot tekort aan woningen voor senioren”, licht Jeffrey toe. “Door een maatregel als deze kunnen ouderen uit de omliggende wijk vanuit hun eengezinswoning doorstromen naar een passendere leefomgeving en zo weer plek maken voor de volgende generatie.”

Overlast

Een mooi resultaat voor nieuwe bewoners, maar een ingreep waar huidige bewoners vooral overlast door ervaren. “In een tijd waarin optoppen een norm gaat worden, moeten we ervoor waken dat de bewoners onder de nieuwe woningen niet vergeten worden”, roept Jeffrey op. Want in tegenstelling tot een reguliere renovatie, krijgen bewoners van een pand dat wordt opgetopt aan het einde van de rit vaak geen mooiere woning terug van de opdrachtgever in ruil voor de overlast van de werkzaamheden. “Ze hebben de lasten, maar niet de lusten.”

Om ervoor te zorgen dat niet alleen nieuwe, maar ook huidige bewoners fijn kunnen wonen, vraagt dit volgens de projectmanager om een specifieke focus op hun vragen, wensen en zorgen. “We vinden het als sociale bouwer belangrijk dat ook de huidige bewoners zich gezien en gehoord voelen, dat ze begrijpen wat er gaat gebeuren en sociale ondersteuning kunnen aanvragen wanneer dit nodig is.”

Geen verplichting

Dit terwijl de bewoners van een pand dat wordt opgetopt, in tegenstelling tot bij een reguliere renovatie, geen juridische inspraak hebben over de voortgang van de werkzaamheden. “Je verandert niks aan het gehuurde, dus we hoeven geen draagvlak op te halen en kunnen zonder instemming van bewoners starten”, legt Jeffrey uit. Maar ondanks dat er geen verplichting is, is zonder bewonerscontact beginnen met bouwwerkzaamheden volgens de projectmanager geen optie. “Dat past niet bij onze kernwaarden. Wij bouwen niet alleen voor nieuwe bewoners, maar voor een fijne leefbare buurt als geheel. Het goed meenemen van de bewoners en de omgeving is één van de belangrijkste onderdelen van elk project. Ook bij optoppen.”

Bewonersbetrokkenheid

Net als bij een reguliere renovatie, worden bewoners van een pand dat wordt opgetopt dus vanaf de voorbereiding van de werkzaamheden betrokken. “Wij nemen ze met verschillende communicatie-uitingen, bewonersbijeenkomsten en klankbordgroepen mee in al onze plannen en bespreken hun zorgen en wensen, zodat iedereen met een gerust hart de werkzaamheden tegemoet kan zien.” Ook is er drie keer per week een bewonersconsulent aanwezig in het pand als aanspreekpunt voor alle vragen en zorgen.

Niet overbodig volgens Jeffrey: “Bij de Klapwiek waren mensen bang voor het instorten van hun gebouw en maakten ze zich zorgen over de toenemende parkeerdruk en een tekort aan fietsenstallingen. We hebben niet overal invloed op, maar kijken wel hoe we zo goed mogelijk aan de bewoners tegemoet kunnen komen.” Dat de zorg over het instorten van een gebouw niet reëel is, benadrukt Jeffrey: “De bewoners hadden ons natuurlijk nooit gezien, als we niet al met een uitvoerig onderzoek hadden vastgesteld dat een gebouw constructief sterk genoeg is voor extra woonlagen.”

Simpel en doelgericht

Dat bewoners goed geïnformeerd, gezien én gehoord zijn, betekent volgens de projectmanager overigens niet dat er geen weerstand meer leeft. “Aan de overlast kunnen we helaas niks veranderen”, legt hij uit. “We zijn op het dak bezig van een bewoond pand. Je hoort ons boren, kijkt uit op onze hijskraan en we hebben te maken met bouwverkeer. Dat blijft vervelend.” Vooral voor bewoners van ouderencomplexen als de Klapwiek die grotendeels de hele dag in hun woning verblijven. Het team van bewonerszaken heeft daarom een rustplek voor de bewoners ingericht in de vorm van een gezellige keet met een terras. “Daar staat koffie en thee klaar en kunnen bewoners een lekker boekje lezen.” Aan de bewoners die niet de deur uit willen of kunnen zijn er noise cancelling koptelefoons uitgedeeld. “Simpel en doelgericht. Het wordt enorm gewaardeerd.”

Lessen

Een belangrijk leerpunt? “Het in kaart brengen van de werkelijke impact van overlast op bewoners”, vertelt de projectmanager. “Omdat Blokje Op nog zo’n nieuw concept is, krijgen we nu we aan de gang zijn pas écht een beeld van de overlast. Met deze ervaring en kennis op zak, kunnen we bij een volgend project kijken hoe we bewoners nog beter kunnen informeren. Bijvoorbeeld in de vorm van video’s, geluidsopnames en afbeeldingen.”

Om de huidige bewoners, naast de lasten ook wat lusten te geven, adviseert Jeffrey daarnaast corporaties om hun huurders tegemoet te komen. “Bij onze bijeenkomsten komen ook behoeften van bewoners met betrekking tot hun leefomgeving naar voren die niks met het optoppen te maken hebben. Van rammelende voordeuren tot oud sanitair. We gaan hierover in gesprek met de opdrachtgever en kijken samen wat voor zaken we eventueel met het optoppen kunnen combineren. Wij kunnen namelijk tijdens het optoppen ook voorzien in werkzaamheden aan de bestaande woningen om het comfort voor de huidige bewoners te vergroten.” Zo wordt bij de Klapwiek bijvoorbeeld groot onderhoud aan de mechanische ventilatie gepleegd. “Als bewoners iets terugkrijgen, zijn ze sneller geneigd mee te werken. Maar uiteindelijk ligt de keuze hiervoor bij onze opdrachtgever.”

Volgens de projectmanager is samenwerking met bewoners bevorderlijk voor het soepele verloop van het project én de bewonerstevredenheid. “Er gaat tijd en dus geld zitten in het bewonerscontact, maar dit maakt onderdeel uit van goed verhuurderschap. Je wilt als corporatie voorzien in goede woningen, een fijn gebouw, een tevreden omgeving en blije bewoners. Dat krijg je alleen door iedereen mee te nemen in het hele traject.”

Danspartners

Dat dit bij de Klapwiek is gelukt, blijkt wel uit het feit dat sommige bewoners uit de klankbordgroep binnen het gebouw fungeren als een soort ambassadeurs voor Dura Vermeer en de verhuurder. “Ze ontkrachten geruchten, gaan met hun buren in gesprek en verspreiden een positief verhaal. Heel leuk om te zien.” Want naast de weerstand in het begin, groeit er nu de werkzaamheden zijn begonnen volgens de projectmanager ook enthousiasme: “Laatst vertelde een bewoner met een big smile dat zij er binnenkort 44 nieuwe danspartners bij krijgt in de gezamenlijke recreatiezaal. Dat is toch geweldig? En bewoners vinden de reuring in het pand stiekem heel leuk. We hebben er 228 opzichters bij. Ik denk dat ze ons nog wel gaan missen.”

Vragen? Onze specialisten helpen je graag!