Van Deysselbuurt: sociaal bouwen in de praktijk
Een kwetsbare wijk in Amsterdam Nieuw-West, een langdurige herstructureringsopgave en een netwerk van actieve bewoners en organisaties. In de Van Deysselbuurt draagt Dura Vermeer niet alleen bij aan fysieke vernieuwing, maar ook aan het behoud van de sociale structuur. De sleutel? Aansluiten bij wat er al is, niet opnieuw beginnen.
Deze benadering past bij onze bredere visie op sociale duurzaamheid: als ontwikkelende bouwer dragen we bij aan sterke leefomgevingen waarin wonen, ontmoeten en meedoen samenkomen.
Een wijk vol potentie en kwetsbaarheid
De Van Deysselbuurt is al jaren onderwerp van stedelijke vernieuwing. De wijk kampt met uitdagingen rond leefbaarheid, sociaaleconomische positie en veiligheid. Tegelijkertijd is het een buurt met een rijke culturele diversiteit, sterke gemeenschapszin en een actief netwerk van bewoners en lokale ondernemers. Juist in dit soort buurten wordt duidelijk hoe belangrijk het is om sociale waarden mee te nemen vanaf het eerste ontwerpbesluit.
Meer dan bouwen alleen
Dura Vermeer is hier langdurig betrokken bij renovatie- en nieuwbouwopgaven, in opdracht van woningcorporatie Rochdale. Het fysieke werk is helder: woningen verbeteren, sloop/nieuwbouw realiseren, infrastructuur vernieuwen. Maar wat betekent dat voor de mensen die er al wonen? Hoe voorkomen we dat de wijk sociaal uiteenvalt tijdens zo’n jarenlange transformatie?
Vanuit onze programmalijn Sociale Impact binnen divisie Bouw en Vastgoed onderzoeken we in dit soort opgaven hoe ontwerp, samenwerking en uitvoering kunnen bijdragen aan rechtvaardige, leefbare wijken.
Nieuw West van Cascoland
De 'Street Store'
Aansluiten in plaats van overnemen
De wijk kent een sterk sociaal ecosysteem. Een voorbeeld daarvan is Cascoland: een collectief van kunstenaars, sociaal ondernemers en buurtactivisten dat zich inzet voor het versterken van de wijk. Hun visie: “De rijkdom in de wijk zit in haar mensen.” Zoals ze zelf zeggen: “Er zit hier een bakker, een chefkok, een ondernemer, een kruidenkenner in elke straat. Je moet het alleen zichtbaar maken.”
Vanuit die filosofie ontstonden een buurtkas, een buurtkeuken en een start-up hub waar mensen koken, verkopen, delen en elkaar ontmoeten. Wat Dura Vermeer hierin heeft gedaan, is bewust kiezen voor een ondersteunende rol. In plaats van zelf programma’s op te zetten, sluiten we aan bij bestaande structuren. We nemen deel aan buurtoverleggen, vergaderen in de buurtkas en kiezen voor samenwerking in plaats van parallelle acties.
Portacabins als antwoord op een urgente vraag
Een concreet voorbeeld van die houding is de plaatsing van portacabins voor lokale ondernemers. Door de werkzaamheden dreigden zij hun werkplek kwijt te raken. Voor velen was tijdelijk huren elders in de stad niet haalbaar. Op verzoek van Rochdale werd een urgente behoefte geformuleerd: “Kunnen jullie tijdelijke werkruimtes leveren, zodat ondernemers kunnen blijven ondernemen in hun buurt?” Dat hebben we gedaan. Met inzet van materieel, budget en vooral betrokkenheid zijn de cabins gerealiseerd. Ze blijven de komende vijf jaar beschikbaar, waardoor ondernemers in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven functioneren, zowel economisch als sociaal in verbondenheid met de bewoners uit de wijk. Dit is een voorbeeld van hoe we binnen onze projecten sociale impact zichtbaar en meetbaar maken via concrete, contextspecifieke ingrepen.
Van idee naar uitvoering
Dat klinkt misschien eenvoudig, maar in de praktijk ging er een intensief traject aan vooraf. Binnen het projectteam moest zorgvuldig worden afgestemd over zaken als kostenverdeling, eigenaarschap en besluitvorming. Er was geen vooraf vastgesteld budget voor sociale impact; het ontstond gaandeweg, op initiatief van betrokken projectleiders en teamleden die kansen zagen en daar direct op inspeelden. Het onderstreept hoe belangrijk het is om ook intern te werken aan structuren die sociale keuzes mogelijk maken, iets waar we binnen onze programmalijn Sociale Impact actief werk van maken.
Wat deze casus uniek maakt
De Van Deysselbuurt-casus is bijzonder vanwege de combinatie van fysieke ingrepen (renovatie en nieuwbouw), directe ondersteuning van de lokale economie en een langdurige betrokkenheid bij bestaande sociale structuren. Bovendien is er sprake van Social Return on Investment (SROI) door lokaal in te kopen en gebruik te maken van buurtvoorzieningen. Ook stakeholdermanagement speelt een centrale rol: de samenwerking met bewoners en partners is niet incidenteel, maar structureel georganiseerd. En steeds opnieuw stellen we de vraag: voor wie doen we dit eigenlijk?
De porto cabins
Onze Gele helden
Interne reflectie: wat kunnen we leren?
De Van Deysselbuurt leert ons ook iets over onze eigen organisatie. Over hoe beslissingen rond sociale impact tot stand komen, wie daarvoor verantwoordelijk is en wat je moet organiseren om aan sociale duurzaamheid te bouwen. Daarnaast bleek dat samenwerking tussen afdelingen – Renovatie Midden-West, Bouw Midden-West en Materieel – cruciaal is voor slagkracht. Het feit dat Materieel direct kon bijdragen aan een sociale oplossing is zeldzaam, maar waardevol. Iedereen droeg iets bij. Dat maakt dit project niet alleen sociaal relevant, maar ook organisatorisch leerzaam. Het vraagt om een andere manier van kijken en samenwerken.
Samenwerken met de wijk, niet namens de wijk
Als Dura Vermeer zijn we geen eigenaar van de sociale opgave, dat is de wijk zelf. We voelen ons wél medeverantwoordelijk voor de sociale impact de we kunnen maken. Wat we daarin doen is ondersteunen, faciliteren en versterken wat er al is. Dat vraagt om bescheidenheid, openheid en goed luisteren. Maar het levert ook veel op: betrokken bewoners, gedeeld eigenaarschap en een duurzaam effect.
De sociale impact in de Van Deysselbuurt is dus niet iets wat we eraan toevoegen. Het zit verweven in hoe we bouwen, wie we betrekken en welke keuzes we maken. Zoals een bewoner het treffend verwoordde: “Het is mooi dat jullie niks nieuws proberen te verzinnen, maar helpen wat er al is nog sterker te maken.” Het onderstreept hoe belangrijk het is om de wijk niet te benaderen als opgave, maar als partner.
Sociale Meetlat: positie van dit project
De Van Deysselbuurt laat zien hoe belangrijk het is om vanaf het begin de bril van sociale duurzaamheid op te zetten. Niet alleen in de uitvoering, maar ook in de voorbereiding, samenwerking en interne organisatie. De Sociale Meetlat helpt ons daarbij als praktisch kompas en reflectietool om keuzes af te stemmen op maatschappelijke waarde.
Dit project scoort op impactniveau 3 (Verbinden) en niveau 4 (Bestendigen). In de Van Deysselbuurt is sprake van structurele samenwerking met bestaande netwerken, co-creatie met bewoners, en het duurzaam faciliteren van ondernemers door bijvoorbeeld de portacabins die er vijf jaar blijven staan. De betrokkenheid van interne teams, reflectie op proces en financiering en het zichtbaar maken van maatschappelijke waarde, laten zien dat sociale duurzaamheid hier niet alleen gerealiseerd, maar ook geborgd wordt.