Circulaire stappen zetten dankzij Dura Vermeers workshop over de tien R’en

Het is de Week van de Circulaire Economie. Circulaire pioniers in het hele land openen hun deuren. Een mooi initiatief, want ook als bouwsector beseffen we meer dan ooit dat we elkaar hard nodig hebben. We moeten ervaringen en processen durven delen om ieders kennis op het gebied van circulariteit op hetzelfde hoge niveau te krijgen. Een goed moment dus om te laten zien hoe we binnen Dura Vermeer met onze workshop over de tien R’en concrete circulaire stappen weten te zetten.

Als projectmanager voorbereiding bij Dura Vermeer Renovatie Midden West ben ik betrokken bij veel renovatieprojecten. Het is inspirerend om te zien dat de drie duurzaamheidsambities van Dura Vermeer (‘uitstoot op nul, ‘groener en gezonder’ en ‘hergebruik? zo vaak mogelijk!’) steeds vaker terugkomen. Zo oogsten we steeds vaker materialen als kabelgoten, binnendeuren en stalen balken, of transformeren we volledige panden waardoor van slopen geen sprake is. 

Het smaakt allemaal naar meer. Zowel bij onze partners als bij mijn collega’s op kantoor en op de bouw, zie ik dat iedereen graag nóg circulairder wil werken. Maar in de praktijk ontbreken vaak de tips en tools om dat efficiënt te doen. We gingen binnen de werkmaatschappij dus op zoek naar een praktische werkwijze. Die vonden we in de tien R'en.

Werken met de 10-R’enladder

Van rethink tot reduce, van re-use tot repair en van recycling tot recover: iedereen heeft (hopelijk) inmiddels wel gehoord van de R-ladder. Het is een meetinstrument voor circulaire mogelijkheden. Binnen Dura Vermeer Renovatie Midden West hebben we de principes uit de ladder omgezet in een workshop om ze ook echt in de praktijk te brengen. En om daar direct een schepje bovenop te doen: bij alle nieuwe projecten op onze vestiging is de workshop inmiddels de norm. 
 
Dit is hoe het werkt: iedere ontwerpfase organiseren we een workshop waarin we alle betrokkenen uit het bouwteam – inclusief architect, partners en opdrachtgever – uitdagen: Wat kunnen we in dit project beter doen op het gebied van circulariteit? Hieruit komt een lijst met kansrijke ideeën, her te gebruiken materialen, of zelfs hele gebouwonderdelen. De meest kansrijke ideeën maken we onderdeel van het ontwerpplan en bespreken we in ieder werkoverleg. Elke volgende ontwerpfase herijken we de lijst. Hoe realistisch zijn de ideeën nog? Welke aanpassingen moeten we maken? Het doel is om het met elkaar zo uit te denken, dat de onderdelen makkelijk meegenomen kunnen worden in het gangbare proces van prefabriceren en bestellen van onderdelen en materialen.  

Van ‘mislukking’ tot succes

Zoals alle goede initiatieven kwam ook het idee voor deze workshop voort uit een ‘mislukking’. Bij een groot renovatieproject in Amsterdam zagen we een tijd geleden een uitgelezen kans om de oude materialen uit het pand bij andere projecten te hergebruiken. In de praktijk bleek dit echter een stap te ver. We liepen tegen allerlei issues aan bij het vinden van passende bestemmingen binnen onze projecten en bij het op elkaar afstemmen van planningen. De tijd was helaas nog niet rijp voor zo’n grootschalige opgave. Maar hoewel het niet liep zoals gehoopt, leerden we wel een belangrijke les: we hebben eerst meer praktische handvatten nodig. 

Een mooi voorbeeld van circulair bouwen

Onze volgende stap naar een meer circulaire aanpak maakten we tijdens het project MBO Utrecht. Hier hebben we met een aantal collega's de eerste versie van de workshop op papier gezet en uitgeprobeerd. Tijdens de bouwteamfase zijn de circulaire mogelijkheden verkend met alle deelnemende partijen, waardoor iedereen zich ook echt eigenaar voelde van de voorgestelde oplossingen. Diverse onderdelen uit het Amsterdamse kantoorproject hebben toen een tweede leven gekregen in Utrecht.  

Beslisboom voor circulaire materialen Van het één komt het ander. Naar aanleiding van onze circulaire lessen kwam er een bedreven afstudeerder op ons pad. Sam van Hooff is voor zijn afstudeerscriptie hard aan de slag gegaan met het maken van een beslisboom voor diverse materialen: de Hergebruik Hulp. Het is een simpele vragenlijst die iedereen kan invullen en waarmee je snel de hergebruikpotentie van bouwproducten identificeert. Met andere woorden: welke van de 10 R’en toepasbaar zijn op het product. Daarnaast geeft de Hergebruik Hulp informatie over de processtappen van de hergebruik-opties en de kosten (en tips voor het overwinnen) van uitdagingen. Een groot succes! Sam, inmiddels trainee binnen onze werkmaatschappij, won er zelfs de Dura Vermeer Innovatieprijs mee in de categorie circulariteit.  
 

Circulaire kennis en ervaringen delen

Het uiteindelijke doel is om te komen tot een landelijk circulair ecosysteem. Ook daar zetten we al grote stappen voor. Zo beschikt Dura Vermeer met de oprichting van het nieuwe bedrijfsonderdeel Urban Miner niet alleen over een circulaire bouwhub, maar ook over een kenniscentrum. Eerder deze week lanceerde Dura Vermeer Urban Miner officieel dit Circulair Loket: dé vraagbaak voor alle Dura Vermeer-collega’s om de circulariteit in onze projecten op te voeren. Het centrum gaat partnerships sluiten, nieuwe concepten, processen en producten in de markt zetten en kennis delen die we in de praktijk en de keten hebben opgehaald.  

De input, ervaring en kennis die we met de workshops opdoen, delen we met de collega’s in het Circulair Loket en vice versa. Maar niet alleen daar. We delen onze kennis en ervaring graag met ál onze (keten)partners en klanten en anderen. Zo dichten we samen de informatiekloof in de keten. Stap voor stap. R voor R.