Van grauwe buurt naar paradepaardje: Tattersall Enschede

De bewoners van de buurt Tattersall, aan de rand van het centrum van Enschede, voelden zich vaak onveilig. Een grimmige sfeer met soms dubieuze mensen op straat die hier niets te zoeken hadden. Dura Vermeer Bouw Hengelo maakt een algehele verbeterslag in opdracht van woningcorporatie De Woonplaats. Projectleider Kevin van Elburg blikt 2 jaar na dato terug op het uitdagende project dat inmiddels is uitgegroeid tot paradepaardje.

“Het was een grauwe wijk. Bewoners voelden zich onveilig en dat was ook terecht. De woningen aan de rand van de buurt staan op palen en onder die woningen bevonden zich allerlei steegjes en hofjes. De perfecte uitvalsbasis voor mensen die aardig wat overlast veroorzaakten in de buurt. Sommige bewoners durfden na 17.00 uur hun eigen woning niet eens meer uit”, herinnert Kevin zich van de oude situatie waarin de buurt verkeerde. Een buurt die in de hoogtijdagen van de textielindustrie bekend stond als ‘de goudkust van Enschede’, maar decennia later in het verdomhoekje was beland. De vraag van woningcorporatie De Woonplaats was dan ook helder. “Het veilige gevoel in de wijk moest terug”, aldus Kevin. Daarbovenop wilde De Woonplaats graag een verduurzamingsslag naar label A maken en alle 308 woningen voorzien van nieuwe keukens en sanitair.

VEILIGHEID

De vertaalslag van het gevoel van veiligheid naar de techniek maakte Dura Vermeer met behulp van een onderzoek van Hogeschool Saxion in Enschede. “Studenten voerden een veiligheidsscan in de buurt uit. Ze legden vast waar de pijnpunten voor bewoners zaten. Wij hebben daarop geanticipeerd.” Zo zijn de Kasbah-blokken met bergingen verplaatst, de trapopgangen gedraaid en de steegjes afgezet met glazen lamellen wanden. “Mensen die niets in de buurt te zoeken hebben, kunnen daardoor niet meer zomaar binnenwandelen. De bewoners houden op hun beurt wel het zicht naar buiten.” Ook zijn de blokken van achttien huishoudens opgeknipt in twee blokken van negen met elk een eigen portiek en videosysteem. “Het delen van je ingang met minder mensen vergroot de sociale cohesie. Het portiek met het videosysteem vergroot tevens het gevoel van veiligheid”, legt Kevin uit. “Eerder kon iedereen de galerij oplopen tot aan de voordeur, maar door onze ingrepen werden bewoners weer baas in hun eigen huis.” Het ophalen van draagvlak was voor dit project dan ook niet spannend. “Het overgrote deel was direct voor.”

BLIJ MET VERBETERINGEN

Woningcorporatie De Woonplaats had Dura Vermeer van tevoren ingelicht over hun zorgen over de sociaal ingewikkelde wijk. “Ze waren sceptisch en voorzagen veel problemen. Het zijn woningen uit het lagere huursegment en veel huurders bevinden zich in sociaal uitdagende situaties. “In het begin moesten de bewoners erg aan ons wennen, maar na een paar weken omarmden ze ons volledig. Ze herkenden onze gezichten, zagen dat we rekening met hen hielden tijdens onze werkzaamheden en waren blij met de verbeteringen voor hun buurt.” Toch was het voor de bouwvakkers niet altijd makkelijk. “Als je twee jaar dagelijks in zo’n wijk bent, zie je dingen van dichtbij die je niet in de koude kleren gaan zitten. Ziektes, sterfgevallen, maar ook politie-invallen. Ik vind het daarom belangrijk om niet alleen in goed contact te staan met de bewoners, maar ook met elkaar. We hebben tijdens dit project heel wat afgepraat in de keet.” Lichtpuntjes waren er ook volop: “Blije bewoners die ons een zelfgemaakte cake kwamen brengen of een verstandelijk beperkte bewoner die het in het begin allemaal heel spannend vond, maar uiteindelijk elke middag met ons koffie kwam drinken. Dat tovert natuurlijk een hele grote glimlach op onze gezichten.”

ACTIEVE ROL BEWONERS

Bewoners speelden een actieve rol in het renovatieproces, doordat ze inspraak hadden over het ontwerp van hun nieuwe bergingen. Bewoners mochten, per blok, stemmen op een levensgrote fotoprent die geprojecteerd zou worden op de buitenkant van hun bergingen. “We wilden niet alleen de binnenkant, maar ook de buitenkant van de buurt opleuken”, verklaart Kevin. Om die reden zijn ook alle woningen aan de buitenkant opgefrist met nieuw schilderwerk in vrolijke kleuren. “Een wereld van verschil. Het is nu net alsof je door Willemstad rijdt.”

EENDUIDIGE COMMUNICATIE

Door de sociale aanpak van Dura Vermeer, verdween ook geleidelijk de scepsis van de opdrachtgever. “Eerlijk is eerlijk, aan het begin van onze samenwerking hebben we wat gesteggeld, maar uiteindelijk zag De Woonplaats in dat ze echt op ons kunnen bouwen.” De kracht van de samenwerking was volgens Kevin de eenduidige communicatie richting de bewoners. “We zijn als team opgetrokken en dat zorgde ervoor dat we echt als een eenheid konden klaarstaan voor de bewoners.” En het grootste compliment voor de projectleider: De Woonplaats was zo tevreden dat ze de intentie uitspraken om vaker samen te werken.

ENORME IMPACT

De impact van de renovatie op de wijk is groot. “De buurt is niet langer een toevluchtsoord voor mensen die overlast veroorzaken. En de verbeteringen aan de woningen geven de bewoners een stukje eigenwaarde terug. Dat is heel mooi om te zien.” De projectleider ziet het project als een paradepaardje. “De verbeterslag en impact waren enorm. Geen van de aannemers in de aanbesteding durfden dit project aan, maar wij hebben bewezen dat we het kunnen. We zijn er als team door gegroeid en het allerbelangrijkste: de bewoners zijn er super blij mee. Ik blik er nog steeds met positiviteit en een gevoel van trots op terug.”