De Fruitmeester in Beverwijk bron voor nieuwe houtkennis: ‘Inzet op bewustzijn belangrijk’

Als bouwkundig engineer was Aldert Zegwaard van Dura Vermeer Bouw Midden West direct enthousiast over de keuze voor houtbouw voor een deel van het woningbouwproject De Fruitmeester in Beverwijk. Ervaring met het bouwen in massief hout had hij nog niet. “Het was een grote uitdaging, maar wel één met een prachtig resultaat.”

Zelf zou hij er ook wel willen wonen, in één van de acht woningen binnen het woningbouwproject De Fruitmeester die zijn opgebouwd uit massief hout. “Tijdens de ruwbouwfase was het al een aangename ervaring om de woning binnen te stappen. Hout heeft een heel ander sentiment dan beton. Het is warm, huiselijk, heeft een prettige akoestiek en eigenlijk een algeheel fijne sfeer.”

Als bouwkundig engineer was hij niet betrokken bij de keuze voor houtbouw in de tenderfase, maar Aldert was direct enthousiast toen hij de uitdaging kreeg om het bestaande ontwerp te transformeren naar houtbouw. “Ik denk dat elke bouwkundige bouwen in hout mooi vindt. Het is een mooi, eerlijk natuurproduct dat zich goed laat bewerken.” En daarbij past houtbouw perfect binnen de duurzaamheidsstrategie van Dura Vermeer: op naar net zero in 2050. “Als bomen worden gekapt, blijft de opgenomen CO2 opgeslagen in het hout. Ik zie houtbouw als hét antwoord op de immense duurzaamheidsopgave in de bouw.”

HYBRIDE

Maar het duurzame materiaal komt niet zonder uitdagingen, ontdekte Aldert. Beginnend bij het kostenplaatje: “In principe kan alles in hout worden gerealiseerd, maar de constructieve uitdaging zit ‘m in de overspanning. Wil je net zo ver overspannen als met traditionele bouwmaterialen, dan moet het hout zo dik worden gemaakt dat het in de huidige markt haast onbetaalbaar wordt.” Om de overspanning van de twee-onder-een-kapwoningen - die de look-and-feel van een klassieke houten schuur hebben - op te vangen, is daarom gekozen voor een hybride constructie van massief houten wanden en vloeren met op alleen de noodzakelijke posities stalen kolommen en liggers. “De combinatie van hout met traditionele bouwmaterialen is zowel op het gebied van duurzaamheid als kostentechnisch heel interessant.”

BEWUSTZIJN

Het bouwen van de houtbouwwoningen nam wat uitdagingen met zich mee. “Het was het eerste woningbouwproject in CLT-houtbouw voor Dura Vermeer Bouw Midden West. Dit vroeg niet alleen extra aandacht van ons intern, maar ook om een nauwkeurige afstemming met installateurs en leveranciers.” Het feit dat hout een afbouwproduct is dat al tijdens de ruwbouwfase wordt geplaatst, vraagt volgens Aldert bijvoorbeeld om bewustwording op de bouwplaats. “Het is heel normaal om tijdens de ruwbouw even een optelsommetje op de muur te schrijven of om markeringen op de muren te plakken, maar aangezien het hout in het zicht blijft is dit geen optie.” Als bouwkundig engineer heeft hij alle partners op de bouw hier structureel aan herinnerd door middel van briefings, gesprekken en signalering op de bouwplaats. “Bouwen in hout vraagt om een gedragsverandering, en dat kost tijd. Inzet op houtkennis en bewustzijn is daarom heel belangrijk.”

UITDAGINGEN

Ook de opslag van materialen en de bouwvolgorde vroeg om een extra alertheid. “We zijn in het najaar begonnen met bouwen, in een van de natste periodes van het jaar. Het hout kan best wel wat hebben, maar langdurige blootstelling aan vocht leidt tot schade. Het was daarom noodzakelijk de kap er zo snel mogelijk op te krijgen. Je wilt niet de elementen van het weer terugzien in je woonkamer.” Aldert blikt tevreden terug op hoe voorzichtig met het natuurproduct is omgesprongen, maar heeft zichzelf wel voorgenomen tijdens een volgend project het hout in de fabriek op de meest kwetsbare plekken te laten afplakken. “De waterschade die we hadden was minimaal, maar voorkomen is beter dan genezen.”

Een andere les? De dekvloer hoger maken zodat de ankers uit het zicht zijn. “In België, waar onze houtleverancier is gevestigd, hanteren ze een andere vloeropbouw dan in Nederland. Wij hadden daardoor te maken met ankers die een stuk hoger waren dan we hadden voorzien.” Afgewerkt met een dunne strook hout vallen de ankers nu weg in de houten wanden, maar bij een volgend project wil Aldert dit aan de voorkant ondervangen. “We moeten op zoek naar een andere manier van verankeren.” Net als naar een andere manier van elektra, leidingen en installaties wegwerken in de wanden en vloeren. “Iets infrezen en dichtstucen werkt niet met hout. Het mooi wegwerken is echt een uitdaging.”

TROTS

Moeiteloos was het realiseren van de acht woningen in hout binnen het grotere woningbouwproject De Fruitmeester dus niet, maar belonend was het wel: “Ik ben heel trots op het aangename en mooie product dat wij voor de kopers hebben gemaakt. We zijn ons als werkmaatschappij meer thuis gaan voelen in het bouwen in hout en ik ben persoonlijk nóg meer doordrongen geraakt van hoe mooi dit materiaal is.” De geleerde lessen die Aldert en zijn collega’s hebben opgedaan worden Dura Vermeer breed gedeeld. “Iedereen profiteert van onze houtkennis.”

BEGELEIDING

Kopers zijn tijdens de bouw zo goed als aan de hand meegenomen door Aldert. “Ik vond het belangrijk om kopers tijdens het proces al mee te nemen in wat het betekent om straks in een houten woning te leven en hun verwachtingen te managen.” Niet iedereen realiseert zich volgens de bouwkundig engineer namelijk wat bij een natuurproduct als hout komt kijken. “Hout leeft, dat maakt het materiaal ook zo mooi. Maar het is goed als mensen daarvan op de hoogte zijn.” Door middel van verschillende bouwplaatsbezoeken zijn kopers daarom meegenomen in het product dat ze krijgen. “Ze vonden het fantastisch”, vertelt Aldert trots.

Met de oplevering voor de deur, kijkt Aldert alweer uit naar het volgende houtbouwproject. “De Fruitmeester was een grote uitdaging, maar wel één met een prachtig resultaat. Ik kan niet wachten tot ik mijn geleerde houtlessen in de praktijk kan brengen op een volgend project.”